Logo Loading

Haklarımız ve İlkelerimiz

Toplumsal Haklarımız

Partimiz, ülkemizin Anayasası ve yasalarından doğan haklarımızın etkili bir şekilde kullanılması için gerekli denetim ve çalışmaları yaparak, Kosova’da yaşayan Türk halkının bu haklardan dolaysız ve etkin bir şekilde faydalanabilmelerini amaçlar.

Türk kimliği, kültürü, tarihi ve onu temsil eden tüm öğelerin korunması ve canlı tutulması için gereken her türlü çalışma ve faaliyetleri gerçekleştirerek Kosova’daki Türk varlığının baki kalması için çalışmalarını yapar ve yapılan çalışmaları destekler.

Anayasa’da haklarımız

Kosova Cumhuriyeti Anayasasında, temel hakların yanında çoğunluk olmayan topluluklara tanınmış haklarımız bulunmaktadır.

Anayasa Madde 3; Kosova Cumhuriyeti çok etnikli bir toplum yapısına sahiptir. Çoğunluk olan ve olmayan topluluklarla birlikte demokratik usullerle yönetilir; yasama, yürütme ve yargı organları aracılığıyla hukukun üstünlüğüne karşı saygılıdır.

Anayasa Madde 5;  Türkçe dilinin belediye düzeyinde ve kanunlarda sayılı durumlarda resmi dil olarak kabul edilmiştir.

Anayasa Madde 22; Kabul ettiği sözleşmeler ile insan hakları ve özgürlüklerine ayrıca güvence getirmiş; kanunlar ile çatışması durumlarında bu belge ve sözleşmelere öncelik tanımıştır:

  • İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
  • Avrupa İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi ve Protokolleri
  • Medeni ve Siyasi Haklaraİlişkin Uluslararası Sözleşme ve Protokolleri
  • Avrupa Konseyi Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesi
  • Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme
  • Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi
  • Çocuk Haklarına Dair Sözleşme
  • İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışıveya Küçültücü Muamele ve Cezaya Karşı Sözleşme

Anayasa Madde 24; ırk, renk, cinsiyet, din, politik görüş, ulusal veya sosyal köken, topluluklarla olan ilişkileri, malvarlığı, ekonomik durumu vb, hangi sebeple olursa olsun herkes kanun önünde eşit sayılır.

Mahkemeler önünde haklarımız

Anayasa Madde 29/2; kişiye isnad edilen iddiaların kendi anladığı dilde öğrenme hakkını tanımaktadır. 30. maddesinde, cezai işlem gerektiren durumlarda isnadı kendi dilinde öğrenme hakkını tanır.

Anayasa 57. ve devamı maddeleri;

Topluluk hakları:

Genel İlkeler (md.57): Tüm topluluklar ve onun üyleri Anayasa ile özel bazı haklara sahiptirler. Topluluk üyesi olmasından dolayı hiçkimse ayrımcılığa maruz tutulamaz, haklarını kullanmasına engel teşkil edecek eylemlerde bulunulamaz. Topluluk üyeleri kendi kimlikleri ve onları temsil eden öğeleri ifade edebilme, ilerletme ve geliştime haklarına sahiptir.

Devletin Sorumluluğu (md.58): Devlet, topluluklara tanınmış olan hakların tam ve etkin bir şekilde kullanabilmeleri için gerekli olan bütün önemleri almakla yükümlüdür.

Topluluklar ve Üylerinin Hakları (md.59): Toplulukların dil,din, kimlik, kültür ve geleneklerinin gelişmesi için güvence ve haklar tanımıştır. Resmi dillerde eğitim hakkının yanında; okul öncesi, ilkokul ve liseyi kendi ana dilinde eğitim haklarına sahiptir. İsimlerini kendi anadillerinde yazdırma ve şiddet sebebiyle değiştirilmişse eski haline döndürme hakları vardır. Yasal standartların sağlanması halinde kendi dillerinde ve alfabelerinde okullarını kurma hakları vardır. Kanun ve uluslararası standartlar gözönünde bulundurularak milli sembollerini kullanma hakları vardır. Sokak, cadde, alan gibi yerlerde çokdilli ve çok etnikli isimlerin verilmesi hakları bulunur. Kanun ve uluslararası standartlar gözönünde bulundurularak medya araçlarından yararlanma hakları mevcuttur. Kendi topluluklarını ilgilendiren yerel, ulusal ve uluslararası toplantı ve davetlere katılma hakları bulunur. Kendi kimliklerinin gelişimi için dernek kurma hakları bulunur.

Topluluk Danışma Kurulu (md.60): Kosova Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı altında kurulan ve tüm topluluklardan temsilcilerin yer aldığı, görevleri belirlenmiş, bir danışma kuruludur.

Devlet Enstitülerinde İstihdam (md.61): Toplulukların yaşadıkları bölgelerde, özellikle polislik hizmetlerinde olmak üzere, tüm kamusal alanda eşit temsil ve istihdam hakkı bulunmaktadır.

Yerel Yönetim Organlarında Temsiliyet Hakları (md.62): Bulundukları belediye çoğunluk olmayan ve nüfusunun en az %10’unu  oluşturan topluluklar, Belediye meclisinde başkan yardımcılığı makamıyla temsil edilmeye hak kazanırlar.

Kosova Meclisi

Anayasa Madde 64; Türk toplumu Mecliste en az 2 sandalye ile temsil edilir. Seçimlerde almış olduğu oylardan bağımsız olarak, bu 2 sandalye Türk toplumunu temsil etmek üzere ayrılmış olan sandalyelerdir. 120 sandalyeli Kosova Meclisinde, 20 sandalye topluluklara sağlanmıştır. Toplukluklara ayrılan bu kontenjan sandalyeler bazı durumlarda diğer 100 sandalyeden bağımsız bazı yetkileri bulunmaktadır.

Örn. – Toplulukları ilgilendiren anayasal değişikliklerde meclisin 2/3’lük oyunun yanında, toplulukların da 2/3’lük (14 oy) onayı gerekmektedir.

Diliniz Hakkınızdır – Dil kullanımı haklarımız

Anayasamızda olduğu gibi, kanunlarda da ayrıca düzenlenmiştir. Belediye ve merkezi düzeyde dil kullanım haklarını konu alan 02/L-037 ve 03/L-047 sayılı kanunlar tarafından geniş bir biçimde işlenmiştir. Bu kanunların yanında idari talimatnameler ve yönetmelikler de dillerin kullanımı konusunda güvence ve yaptırımlar getirmiştir. Kamu Denetçiliği Kurumu da bu konuda etkin çalışma ve denetimler yürütmektedir. Ayrıca, Başbakanlığa bağlı Diller Komisyonu Ofisi’de kurum ve kuruluşların diller konusunda yasalara uygunluğunu denetlemekte olan bir birimdir.

Eğitim Hakkı:

Kosova Cumhuriyeti toplulukları ve onların üyelerinin haklarının korunması ve geliştirilmesine dair kanunun 8. maddesine göre (03/L-047 sayılı Kanun) topluluklar istedikleri resmi dillerden birinde eğitim göre hakkı bulunmaktadır. Okul öncesi, ilkokul ve lisede resmi dil olarak sayılmasa bile kendi dillerinde eğitim görme haklarına sahiptir.  Sınıflardaki öğrenci sayısının az olması durumunda eğer kendi dillerinde sınıf açılamayacak ise, Kosova Cumhuriyeti hükümeti tarafından alınacak tedbirler çerçevesinde alternatifler oluşturarak öğrencilerin eğitimlerine devam edebilmeleri sağlanır. Topluluklar yine bu yasaya dayanarak kendi dillerinde eğitim-öğretim görebilecekleri enstitüler kurabilirler. Bu kuruluşlara kamu desteği de verilebilir.

Parti olarak eğitim alanındaki düşüncelerimiz: Türkçe dilinde eğitim hakkı Kosovada Türkçe eğitimde öğretmen, öğrenci ve velilerin fikirlerini kapsayacak şekilde sürekli köklü reformlar gerçekleştirilmelidir. Modern ve milli eğitimin birleşmesi ile kaliteli ve muasır seviyeye uygun eğitimin yürürlüğe sokulması için gerekli çalışmalar ve destekler hayata geçirilmelidir. Doğru politikalar ile her seviyede kaliteli eğitimin verilmesi ile öğrenci ve mezun sayımızın sürekli artırılması hedeflenmelidir. Türklerin yaşadığı her yerde Türkçe dilinde eğitimin sunulması ve/veya sınıf sayılarının artırılması gerekmektedir.

Partimizin, Avrupa standartlarında ve Türkiye Cumhuriyeti eğitim sistemi kalitesinde tamamen Türkçe dilinde eğitim sunacak bir lisenin yaptırılmasını hedeflemektedir.

Yurt Dışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı’nın bugüne kadar yürütmüş olduğu Türkiye Bursları Projesi çerçevesinde son yıllarda hayata geçirilen mülakat ile öğrenci seçiminin yerine özel kontenjan ve sınav sistemine yeniden geçilmesi konusunda kararlı adımlar atılacaktır.

Sağlık ve Sosyal Haklar:

Sağlık, vatandaşlarımızın temel haklarından birini teşkil etmektedir. Günümüzde Kosova`da sağlık sigorta fonunun olmayışı, sağlık alanında var olan ciddi sorunlardan tüm vatandaşlarımız etkilenmektedir. Kosova’da tedavisi yapılamayan hastaların tedavisinin Türkiye’de devam etmesi yönünde, Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında olan Türk soylu vatandaşlara uygulanan sağlık primi ödeme sisteminin Kosova’da Türkçe alınan kimlikler baz alınarak uygulanması için gerekli girişimlerde bulunulacaktır.

Merkezi düzeyde Başbakanlık Topluluklar Ofisi, Topluluklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Bakanlığı bünyesindeki fonlardan Türk Toplumuna ait ihtiyaç sahibi bireylerin faydalanması hususunda devamlılık sağlanacaktır.

Belediyelerdeki Topluluk Ofislerinin güçlendirilmesi ve sosyal destek bütçelerinin artırılması konusu, yerel düzeyde yapacağımız siyasi koalisyonlarımızın önceliklerinden biridir.

2021 Nüfus Sayımları:

Kosova Türkleri’nin daha çok söz sahibi olabilmesi ve daha etkili siyaset yürütebilmesi için 2021 yıllında yapılacak olan nüfus sayımlarında Kosova Türk nüfusunun, gerçek sayısının tespit edilmesi konusunda etkili politikalar yürütülecektir.

Sayımlardan çok daha önce hazırlıkların tamamlanması, saymanların örgütlendirilip eğitilmesi, sayman guruplarında Türklerin muhakkak olması yönünde çalışılınacaktır. Çünkü bu sayımlar yarınlarımızı ve geleceğimizi şekillendirecektir. Bu sayede iç mekanizmaları devreye sokarak, her Türk ailesinden başlayarak sayımın önemini anlatan basılı materyaller hazırlanıp, STK’lar ve toplumun önde gelenlerine bu işin önemi aktarılacaktır.

Siyasi İlkelerimiz

Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP), çağdaş demokrasi ilkeleri ve milli değerlerimizi harmanlayarak; adil, tarafsız ve şeffaf bir yönetim anlayışı ile Kosova Türkleri’nin tek siyasi çatısı olarak Kosova siyasi sahnesindeki etkin konumu ile Kosova Türk Halkının temsilcisidir.

Partimizin teşkilatlanması ve yönetilmesi doğrultusunda üstlendiğimiz misyon; çağdaş demokrasiye uygun, çoğulcu ve katılımcı temsiliyeti tesis etmek, toplumun temsil edilemediği çevrelerde temsiliyetini sağlamak, toplumun her kesimine yönelik kapsayıcı yönetim anlayışı ile siyasi olarak yeniden yapılanmaya gitmek, parti-halk ilişkilerinde sağlam bir zemin oluşturmak, şubeler arası koordinasyonu güçlendirmek; tüm bölge şubelerinin aktif olarak faaliyetlerini gerçekleştirebilmelerini sağlamak; açılımcı ve fikri hür bir ortam yaratarak, sağlam bir birliktelik tesis edebilmektir.

Devletimizin, ülkesi ve milletiyle bölünmezliğini, birlik ve bütünlüğünü, hak ve menfaatlerini korumak, yüce Türk milletinin milli ve manevi değerleri ile tarihi ve kültürel zenginliklerine sahip çıkmak; inançlı, yüksek ahlaklı ve çağın gerektirdiği niteliklere sahip nesiller yetiştirmek; hak ve adaleti, huzur ve güveni her alanda hâkim kılmak, Kosova’nın müreffeh ve onurlu geleceğini inşa edilmesinde söz sahibi olmasını sağlamak, milletimize karşı üstlendiğimiz sorumluluklardır.

Partimiz; organları, kurulları, kadın ve gençlik kolları ile çalışma gruplayla, sağlam ve çağdaş bir teşkilatlanma yapısına sahip, temsil ettiği toplumun ekonomik, sağlık, eğitim, dini ve kültürel alanlardaki ihtiyaç ve sorunlarını doğru tespit edip, etkili ve işlevsel politikalar üreten, çözüm odaklı bir parti olma hedefi bulunmaktadır.

Geçmiş başarılarımızdan ilham alarak, tecrübe ve gençlerin enerjisini bileştirdiğimiz, inançlı, kararlı, dinamik, sorumluluk sahibi, herkesi kucaklayan bir anlayışla, parti üyelerimizin ve vatandaşlarımızın desteği ile başarıya ulaşmayı amaçlayan bir ilkeyle hareket etmektedir.

Partimiz, bu güne dek kurulan tüm hükümetlerde kilit rollerde yer almış; parlamento grupları ve çalışma gruplarında etkin görevler üstlenerek, demokratik ve yasal alanda Kosova’nın gelişimine ciddi katkılarda sunmaktadır.