Yüksek Öğrenim Durumu ve Topluma Kazanımları
Sayın Başkan, değerli katılımcılar, değerli eğitimciler ve değerli misafirler,
Yüksek öğrenim her toplumun en çok ihtiyaç duyduğu bir sosyal alır. Bir toplumun ileri gitmesi için, mutlaka iyi eğitilmiş kadrolara gereksinimi bulunmaktadır. Bugün temel eğitim dışında, mutlaka iyi eğitilmiş yüksek öğrenim kadrolarına, bilim ve teknoloji uzmanlarına, her toplumda gereksinim bulunmaktadır.
Kosova’da Türk dilinde yüksek öğrenim bildiğimiz gibi ilk adımlarını 1963 yılında Prizren’de Yüksek Pedagoji Okulu Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde atmaya başlamıştır. Daha geçlerde Priştine’de devam ederek, 1972 yılında Şarkiyat bölümü ve 1988 yılında Türk Dili ve Edebiyatı kürsüsünün kurulmasıyla , bugünde devam etmektedir. Bu yıl Prizren’de açılan Eğitim Fakültesi bölümü ve Türkoloji bölümü, beraberce, Türk kadrolarının yetiştirilmesinde önemli rol almaktadır. 1951 yılından beri Türk kadroları çeşitli yerlerde, Üniversite ve dillerde, çeşitli bölüm ve alanlarda mezun olmuşlardır. 1992 yılından itibaren T.C. Büyük Öğrenci Projesi çerçevesinden faydalanarak, lise mezunlarımızın çoğu, T.C. Üniversitelerinde Yüksek öğrenimlerini görmektedirler.
Kosova Türk Toplumunun Kosova’da kalıcı ve söz sahibi olması için, bu kadroların yetiştirilmeleri ve Kosova’ya geri dönmeleri, Toplumuz için hayati önemi taşımaktadır.1992 yılından itibaren T.C. Üniversitelerinde burs hakkını toplam 598 Kosova’lı öğrenci, kazanmıştır. Bunların arasından 502 Türk eğitiminden, 82 Arnavut eğitiminden ve 14 öğrenci Boşnak eğitiminden bulunmaktadır. 502 Burslu Türk öğrenciden 70’i mezun olmuş, 312 öğrenci ise halen burslu eğitimini devam etmektedir. 120 öğrencinin çeşitli nedenlerden bursları kesilmiş ve bunların arasında bazıları belki yeni mezun olmuşlardır.
Varolan bilgilerimize göre şimdiye kadar mezunların dağılımı şöyledir:
Yüksek lisans veya Mastıra: 9 öğrenci
Fakülte mezunu: 50 “
Yüksek okul mezunu: 11 ”
Priştine Türkoloji bölümünden bugüne kadar 40 kadar mezun çıkmıştır ve bugünlerde hızlı bir şekilde yeni mezunları vermeye başlamıştır.
T.C. Üniversitelerinden bugüne kadar mezun ve kayıtlı olan öğrencilerin sayıları aşağıdaki tabloda görebiliriz:
Mezun olanların arasında çoğu bugün Kosova’ya dönmüş ve iş bağlamışlardır. Toplumumuz için, mezunlarımızın geri dönmeleri büyük bir kazanç ve aynı zama toplumsal bir güçtür. Maalesef , Türkiye’den geri dönmeyenler bulunmaktadır. Bugün Kosova bakanlıklarında ve Kamu işyerlerinde yüksek öğrenim kadroları ve uzmanlar için ihtiyaç görünmektedir. Bununla beraber Yüksek lisans ve Doktora unvanlarına sahip olan soydaşlarımız için ayrıca ihtiyaç bulunmaktadır. Şimdilik az sayıda sayılacak Doktora unvanına sahip olan soydaşımız bulunmaktadır. Gelecek dönemde bu sorunu çözmek için buna önem vermeliyiz ve bu dönemde T.C. yetkililerinden daha fazla anlayış beklemekteyiz. Aynı zama Kosova’da varolan Uluslarası misyonlar ve Vakıfların yardımlarından da eşit bir şekilde faydalanarak bu sorunu hafiflettirmeliyiz .
Türkoloji ve Eğitim Fakültesi bölümlerinde eğitimin devam edilmelerini sağlamak istiyorsak, bu bölümlere gelecekte yerli ve kaliteli kadroları sağlamalıyız. Görüldüğü gibi yeni mastır ve doktora uzmanları, hem eğitim için, hem de önemli mevkilere ulaşmak için gerekiyor. Bu arada önemli bir konuyu de arka plana atmamalıyız , yani mezun olan kadrolarımızın Türkiye’de kalmamaları için stratejiler ve çözümler yaratmalıyız.
Doğrudur, bugün Kosova’da, Bakanlıklar ve kamu iş yerlerinde maaşlar düşük seviyededir. Kosova yeni bir gerçek içerisinde bulunmaktadır. Kosova’da yeni yönetim, yeni devlet kurulmaktadır. Bu yeni yönetimde yeni kadrolar için ve dilleri iyi bilen uzman kadrolar için büyük gereksinim bulunduğunu her gün görmekteyiz ve ancak bu yerlerde varolursak bu topraklarda varoluşumuz ve hergünkü hayatımız daha iyi olacaktır.
Parti olarak son birkaç yıldır bu gereksinimleri kapatmak için ve uygun kadroları yetiştirmek için çalışmaktayız. Öğretmenler derneğiyle beraber gereken ve fonksiyonel kontenjanları istemekteyiz. Maalesef, bazen şahsi çıkarlar ve özel istemlerden dolayı bu stratejilere karşı direniş yaratılıyor ve toplumumuzun genel çıkarları arka plana atılmaktadır. Bununla beraber her yıl gereksiz program değişikliklerine gidilmektedir. Hep baskı, siyasi şantajlar ve yanlış bilgilendirilmeler kullanılmaktadır. Bugüne kadar bilhassa Tıp, mühendislik ve öğretmenlik bölümlerinde değişiklikler yapılmıştır. Geçişler hep yüksek okullara gerçekleşmiştir. Örnek olarak, geçişler şu okullara yapılmıştır:
Anestezi :10
Bankacılık :3
Bilgisayar programcılığı :8
Diş protezi :8
Elektronik :2
Fotoğrafçılık :1
Gümrük işletme :4
Halkla ilişkiler :1
Hemşirelik :1
İşletme :4
Moda-konfeksiyon :1
Radyo,sinema ve TV :3
Radyoloji :1
Radyoterapi :1
Süt ve ürünleri :1
Tıbbi laboratuar :6
Turizim :1
Toplam: 56
Bu değişikliklerin sayısı görüldüğü gibi 56 ulaşmıştır. Bildiğimiz gibi yeni Kosova Eğitim programına göre artık Yüksek okullara yer verilmiyor , zaten gün be gün yüksek okulların yerini fakülte ve uzmanlıklar yer almaktadır.
Yaptığımız anketlere ve takip ettiğimiz değişikliklere bağlı olarak, mühendislik ve diller grupları en istenilmeyen bölümler olarak görünmektedir. Eczacılık, Tıp, Bilgisayar, Diş protez, Gazetecilik vs. Bölümler en istenilen bölümler olarak görünmektedirler. Fen ve mühendislik bölümlerine en az ilgi görülmektedir. Bu da ayrı bir boyutu teşkil etmektedir. Bu konuda elbette hepimize, fakat öğretmenlerimize en büyük görev düşmektedir.
Sorunlarımızın ayrı bir alanı olan İngilizce ve Arnavutça dillerinin yeteri derecede bilinmemesi ve mezunlarımıza pratik sorunları yaratan bir gerçektir. Bu konuda da acil adımlar atmamız için gözükmektedir.
Yüksek öğrenimin kazançları ve kazırmaları çok yönlü ve çok büyüktür. Kosova geçici bir dönemde bulunmaktadır ve yeni enstitüleri kurulmaktadır. Devlet niteliğini kazanmak için siyasi başarıdan mada, güçlü kadroya sahip olunması gerekmektedir. Varolan öğrenci ve mezunlar potansiyelimiz bizi bu konuda ön plana koyabilir. Bu potansiyelimiz hem toplumumuz için hem de genel Kosova için büyük bir kazanım getirebilir. Kadrolarımızın gelecekte de iyi yönlendirilmesi ve geri dönüşü için ortak faaliyetlerin gerçekleştirilmesi büyük önemi taşımaktadır. Yönlendirmenin gerçekleşmesi ve istenilen sonuçların alınmasında, en büyük görev öğretmenlerimiz ve velilerimize, düşmektedir. Gerekli olan ve istenilen kontenjanların sağlanılması için en büyük görev KDTP ve Öğretmenler derneğine düşmektedir. İş yerlerinin sağlanılması ve yönlendirilmelerinin gerçekleşmesi için, yine en büyük görev KDTP düşmektedir. Toplumumuzun refahı için bu konuda Parti, dernekler ve ilgilinler konsensuzu sağlamalıdır.
Yüzdelik olarak yüksek öğrenim okuma imkanına bakılırsa lise mezunlarımız diğer toplumlara bakarak daha şanslıdırlar. Bu avantajları en iyi biçimde kullanarak Toplum çıkarlarını ve Kosova gerçeklerini gözü önüne alarak daha mutlu ve daha başarılı olacağımıza inanıyorum. Toplumumuzun daha ileri ve daha başarılı olması için yeni mühendis, siyasi uzmanlar, mastır ve doktor unvanına sahip olanları için en acil ihtiyaçlar görünmektedir. Bunları hep beraber değerlendirerek ve araştırmalarını yaparak, birlik ve beraberlik içerisinde geleceği düşünerek, toplumumuzun tüm kaynaklarını ve olanaklarını seferber etmeliyiz. Kaliteli ve bilinçli Yüksek öğrenim Kosova Türklerine hem kazanç hem de istikrar getirecektir.
Teşekkür ederim.
KDTP Genel başkanı
Mahir Yağcılar
Prizren 22.12.03